Bu makalede,
Şikâyet Nedir?
Nasıl Yapılır?
Şikâyetin geri alınması ile feragat arasındaki farklar nelerdir?
Bu konular ele alınmıştır.
Şikâyet: Türk Ceza Kanunu’nda şikâyete bağlı olduğu belirtilen suçlar hakkında mağdurların kamu davası açılabilmesi ve faillerin cezalandırılması amacıyla ilgili makamlara başvuruda bulunmasına şikâyet denmektedir. Şikâyeti yapan kişi şikâyetçi yani müşteki olur.
Şikâyet Nasıl Yapılır?
Şikâyet; müşteki tarafından polis, jandarma veya cumhuriyet savcılıklarına başvurma ile birlikte ifade tutanağının tutulmasıyla yapılır.
Şikâyette bulunan bir kişi bu şikâyetinden istediği zaman vazgeçebilir.
Türk Ceza Kanunu’ndaki tüm suçlar şikâyete bağlı olarak düzenlenmemiştir. Şikâyete bağlı suçlarTürk Ceza Kanunu’nun 73.maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddedeki suçlardan biri meydana geldiğinde eğer şikâyet gerçekleştirilmemişse resmi bir işlem yapılmayacaktır.
Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı suçlar:
Madde 73- (1) Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan suç hakkında yetkili kimse altı ay içinde şikayette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz.
(2) Zamanaşımı süresini geçmemek koşuluyla bu süre, şikayet hakkı olan kişinin fiili ve failin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği günden başlar.
(3) Şikayet hakkı olan birkaç kişiden birisi altı aylık süreyi geçirirse bundan dolayı diğerlerinin hakları düşmez.
(4) Kovuşturma yapılabilmesi şikayete bağlı suçlarda kanunda aksi yazılı olmadıkça suçtan zarar gören kişinin vazgeçmesi davayı düşürür ve hükmün kesinleşmesinden sonraki vazgeçme cezanın infazına engel olmaz.
(5) İştirak halinde suç işlemiş sanıklardan biri hakkındaki şikayetten vazgeçme, diğerlerini de kapsar.
(6) Kanunda aksi yazılı olmadıkça, vazgeçme onu kabul etmeyen sanığı etkilemez.
(7) Kamu davasının düşmesi, suçtan zarar gören kişinin şikayetten vazgeçmiş olmasından ileri gelmiş ve vazgeçtiği sırada şahsi haklarından da vazgeçtiğini ayrıca açıklamış ise artık hukuk mahkemesinde de dava açamaz.
Müştekinin şikâyete bağlı bir suçta şikâyetinden vazgeçmesi durumunda:
Sanık bu suçtan beraat etmiş olacaktır. Ancak birden fazla sanık olması durumunda, müşteki bir sanık için şikâyetinden vazgeçmiş ise davaya diğer sanık için katılan olarak devam etme durumunda olacaktır.
Şikâyetin Geri Alınması ve Şikâyetten Feragat Arasındaki Farklar:
Şikâyetten feragat; şikâyet hakkı doğduktan sonra yasada öngörülen şikâyet süresi içinde bu hakkın kullanılmayacağı iradesinin tek taraflı olarak bildirilmesidir. Yani şikâyetten feragat; ya soruşturma aşamasında ya da soruşturma aşaması başlamadan şikâyet hakkının doğumundan hakkın kaybedilmesine kadarki süre içerisinde yapılmaması durumunda ortaya çıkmaktadır.
Şikâyetin geri alınması ise; yapılmış olan şikâyetin iş aleniyete döndükten sonra geri alınmasıdır. Şikâyetin geri alınması iki taraflı bir işlem olup, kural olarak karşı tarafın kabulüne bağlıdır ve takibi şikâyete bağlı suçlarda kovuşturma aşaması başladıktan sonra söz konusu olur. Burada bir örnek verecek olursak: Devam eden bir ceza davasında müşteki şikâyetini geri çekmek istediği taktirde, sanığın kendisinin haklı olduğunu ve beraat edeceğini düşünmesi durumunda şikâyetin geri çekilmesini kabul etmeyebilir.
Bu durumda davaya devam edilir ve sanığın mahkemece haklı bulunması durumunda beraat eder. Bununla birlikte eğer sanık mahkemece suçlu bulunursa müştekinin şikâyetini geri çekmesi nedeniyle dava düşer.
Şikâyetten vazgeçildikten sonra bundan da vazgeçmek mümkün değildir. Yani vazgeçmekten vazgeçilemez.
Eğer şikâyete bağlı olan bir suçun mağduru akıl hastası bir birey ise şikâyetin yapılması ve şikâyetten vazgeçme bu kişilerin vasileri aracılığı ile yapılabilir.
Şikâyet hakkı şikâyet eden ölünce mirasçılarına geçmez. Müşteki şikâyet ettikten sonra ölmüşse ve şikâyetinden vazgeçtiği anlaşılmıyorsa kamu davasına devam edilir.
Şikâyetin zamanaşımı hakkın doğumundan itibaren 6 aydır. Ancak müşteki suçun failini sonraki bir tarihte öğrenmiş ise zamanaşımı mağdurun suçu öğrenme tarihinden itibaren işlemeye başlar.